ထႅင်ႈမၢၼ်ႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႇၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၽူႈမီးဢုၵ်ႉၸႃႇထႃႇၼ ဢိၵ်ႇ ၽူႈမီးတူဝ်ႁၢင်ႈၾၢင်လဝ်းၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးႁင်းၵူၺ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ယိပ်းဢွၼ်မၢၼ်ႇၼႆႉၼမ်းၼႃႈသေႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးၽွင်းႁၢႆႉၸႃႉတေႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈယွၼ်ႈထိုင်ပႃး တူင်ႇဝူင်းႁိမ်းႁွမ်းယူႇ။ မၢၼ်ႇၼႆႉတႄႉႁွင်ႉဝႃႈ မၢၼ်ႇ (မႃႇၼ)သေ ဢမ်ႇသုင်းသွင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းမၼ်းတေလီယူႇယဝ်ႉ။
ၸွမ်းၼင်ႇထုင်းၵႂၢမ်းမီးဝႆႉဝႃႈ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၺၢၼ်ႇၽၢႆပူၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႇ(မႃႇၼ) ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၼင်ႇၼၼ် ၽူႈႁူႉမေႃပၺ်ႇၺႃႇ ၶဝ်ၵေႃႈ မီးမၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇႁင်းၽႂ်မၼ်း၊ ၽူႈမီးဢုၵ်ႉၸႃႇထႃႇၼလူၼ်ႉၾႃႉၶဝ်ၵေႃႈ မီးမၢၼ်ႇဢုၵ်ႉၸႃႇ၊ ၽူႈမီးတူဝ်ႁၢင်ႈၵၢမ်ႈလဝ်းသုင် ၼႃႈငၢမ်းၶၢဝ်ပွတ်ႇသႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ မီးမၢၼ်ႇႁၢင်ႈယူႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈမၢၼ်ႇၼႆႉ သင်ဢမ်ႇမေႃၽႅၼ်ၸတ်း ဝႆႉဝၢင်းႁႂ်ႈမႅၼ်ႈတီႈၶဝ်ႈတၢင်းၸိုင် ပုၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈလီ ပုၼ်ႉတႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ လႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းၵေႃႈယႃႇ တိုၼ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၽေးယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်မၢၼ်ႇဢမ်ႇတိုဝ်းၵိၼ်လႆႈ။
ၽူႈၵူၼ်းဢၼ် ဢဝ်မၢၼ်ႇ(မႃႇၼ) ဢွၼ်ၼမ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉမီးပၼ်ႁႃတေႃႇ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပၼ်ၽွၼ်းႁႃႉၸႃႉလူင်တေႃႇ ၼႃႈၵၢၼ်မုၵ်ႉၸုမ်းလႆႈဢမ်ႇၵႃး ယွၼ်ႉၽူႈမီးမၢၼ်ႇယႂ်ႇၶဝ်သေ လုၵ်ႉတီႈဢိတ်းဢီႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈထိုင်တီႈၸၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တူၵ်းသုမ်းလူႉၵွႆလႆႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ (တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းတႄႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉဝႃႈ - ႁူမ်ႈမၼ်းႁဵတ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ တူၺ်းႁၢင်ႈမၼ်းၼႆႉၵူၺ်း တင်းၵဝ်ပေႃးဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၸႃႉၵႂႃႇယွၼ်ႉမၢၼ်ႇယႂ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇမီးၵေႃႉသႄႈ လိုၼ်းသိုတ်းထိုင်တီႈ ၵၢၼ်ပေႃးလႆႈလူႉလႄႈ တူၵ်းသုမ်းၼႅင်ၸႂ်ၵေႃႈမီး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ပၢႆမီး မၢၼ်ႇၵၢၼ်မိူင်း လႄႈ မၢၼ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။)
ပေႃးထၢမ်ဝႃႈ မၢၼ်ႇ(မႃႇၼ) ၼႆႉသမ်ႉလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးလႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၶွၵ်းဝူၼ်ႉၶွပ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉသေ ငဝ်ႈငႃႇမၼ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈ “ၼိူင်း” လႄႈ “ဢၢမ်း” သွင်လွင်ႈၼႆႉမႃးလေႃးၵၼ်ႁွမ်းၵၼ်။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင်ယွၼ်ႉတေၸၢင်ႈမီးၶေႃႈထၢမ်လႄႈ ၸင်ႇပၢႆးၼႄပႃးတူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၼင်ႇတႂ်ႈၼႆႉယူႇ-
ယွၼ်ႉ#ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ (ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ၊ မၢၵ်ႈမီး၊ ႁၢင်ႈလီ) သေ ထႅင်ႈ#ၵူၼ်းၵေႃႉသွင်သမ်ႉ (ၺႅမ်ႉယေႃႈ၊ ၽၢၼ်ၵွတ်း၊ ႁၢင်ႈၸႃႉ) လႄႈ ၸင်ႇမီးမႃး#ၵူၼ်းၵေႃႉသၢမ် ၶိုၼ်းဢဝ်ၶဝ်သွင်ၵူၼ်း ၼိူင်းၵၼ်သေ ဢၢမ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ သေႉၵေႃႉသွင်လႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႇမီးပဵၼ်မႃး မၢၼ်ႇဢွၼ်ႇမၢၼ်ႇယႂ်ႇ တီႈၵေႃႉထုၵ်ႇယွင်ႈဢၢမ်း ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
ယွၼ်ႉၼၼ်သေ မၢၼ်ႇလီမီး ၼႆႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႇၸမ်ႈ ဢၼ်ယၵ်ႉႁၼ်ၶိုၼ်းႁၢင်ႈလီႁၢင်ႈၸႃႉႁဝ်း တင်းသွင်လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သေ မၢၼ်ႇဢမ်ႇလီမီးၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႇ(မႃႇၼ) ၽႅၼ်သုင်ဢၼ်ႁၼ်လႆႈႁၢင်ႈလီတူဝ်ၵဝ်ႇၽၢႆႇလဵဝ် တင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်း လိုမ်းႁၼ်လွင်ႈႁၢင်ႈၸႃႉတူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
“မၢၼ်ႇ”ၼႆႉ ၶႃႈမီးယိူင်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈတႅမ်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီႊ-2020 ၽွင်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း တိုၵ်ႉမိုၼ်ႈလီလႆၼႅတ်း ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်းတၼ်းၵေႃႈၸႂ်ႈ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူဝ်ၵႂႃႇတုမ်ႉသႂ်ႇ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇၽူႈမီးမၢၼ်ႇ ၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ယွၼ်ႉၼၼ်သေ ဢမ်ႇပေႃးသူၼ်ၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၵႃႇလလူင်ၼႆႉ ယၢမ်းတၼ်းၵေႃႈမီးၼမ် သမ်ႉၼႄႉသၢင်ႉတၢင်းတေႃႇပႃး ၵမ်ႈၽွင်ႈယွၼ်ႉမၢၼ်ႇဢိတ်းမၢၼ်ႇဢွတ်းသေ လႆႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်ၵေႃႈမီးမႃးလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်တႅမ်ႈ မၢၼ်ႇၼႆႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တီႈလႂ်လီမီးမၢၼ်ႇ ဢမ်ႇလီမီးမၢၼ်ႇၼႆ လိုၼ်းသုတ်းၶႃႈႁဝ်းၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၶႂ်ႈယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ပီႈၼွင်ႉဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်း လႄႈ ၵေႃၸုမ်းႁဝ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမေႃၽႅၼ်ၸတ်းလတ်းမႄးမၢၼ်ႇၽႂ်မၼ်းသေ ဝႆႉၵႂႃႇမီးၵႂႃႇၼႆယူႇဢေႃႈ။
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
16-Aug-2021
No comments:
Post a Comment