ၽဵင်းၵႂၢမ်းဝၢၼ် - ပိုၼ်း

ၸၢႆးၸိူင်းႁၢၼ်

ၼၢင်းဢေးလႃႉ

ဝွၵ်း ၺွပ်းတူတ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ

" မႅင်းလႅင်တႆႇၶိူဝ်းပၵ်ႉ ၽႂ်ယၵ်းပၵ်ႉမၼ်းတူတ်း ၽႂ်ဢိုတ်းၵူၼ်ႈမၼ်းပွင်း ၽီသၢၼ်သွင်းၸႄႈၼမ်ႉ ဢီးသုတ်ႉဢီးသၢတ်ႉ မၢၵ်ႇႁႃလၢတ်ႈ သၢတ်ႈပင်း  "

ၸိူင်းလႅဝ်း

ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၾႃႉမိုတ်း.... (ၸၼ်ႁၢင်ႈ- ၼမ်ႉတဵင်း)

ၶၢဝ်းယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၵၢင်ဝၼ်းၸမ်တူၵ်းလွႆၼၼ်ႉ ပေႃးတူၺ်းၼိူဝ်တွင်ႉၾႃႉ၊ ၾႃႉၵၢမ်ႈမိူၼ်ၾူၼ်ၸမ်တူၵ်း လူမ်းၾူၼ်ဢၼ်ၽတ်ႉပဝ်ႇမႃး တၢင်းတၢပ်ႈလွႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိုင်ပေႉမႃးငႅဝ် ဢူဝ်း.... ၵဝ်ပေႉၸႂ်ထိုင်ႁိူၼ်း။

ၶၢဝ်းၼႃး.... (ၸၼ်ႁၢင်ႈ- ၼမ်ႉတဵင်း)

မိူဝ်ႈပႆလဵပ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းလႅၼ်ၼႃး သႅဝ်ဢၢႆတူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၽတ်ႉပဝ်ႇမႃးၸွမ်းသၢႆလူမ်းသေ ဢၢႆႈႁႃးလႆႈသုတ်ႇၼူမ်ဢဝ်ဢၢႆတူၼ်ႈၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸိုင်ပေႉမႃးႁွမ်ထိုင်ၸႂ်လီၼေႃး.... တူၺ်းၵႂႃႇတၢင်းသူၼ်ၵူၺ်ႈ ၽၢႆႇပုၼ်ႉတူင်ႈၼႃးၵေႃႈ ၵူၺ်ႈလႅပ်ႈသုၵ်းယဝ်ႈ..... ၵမ်ႉၸင်ႇၵႂႃႇဝႄႉတူၺ်းႁေၵွၼ်ႇၵႂႃႈ....။

တၢင်းယၢမ်ႈ ၸၢႆးတႆးမၢဝ်း (ၸၼ်ႁၢင်ႈ- ၼမ်ႉတဵင်း)

မၢင်ဝၼ်း ပေႃးမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၵႂၢမ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၼ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ်ဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတေဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်သေ ၼွၼ်းၵွင်လင်ပႅတ်ႈၸိူင်ႉၼႆ .....။

ပေႃႈ ..... (ၸၼ်ႁၢင်ႈ- လုၵ်ႈယိင်းပေႃႈ)

ေပႃႈႁဝ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးေၵႃႉၼိုင်ႈ.....

မိူဝ်ႈၸိူဝ်းႁဝ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃႈႁဝ်းဢမ်ႇမေႃ ဢုမ်ႈႁွပ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေတႃႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းပေႃႈတေႉ ႁဵတ်းပၼ်လုၵ်ႈလၢင်း ႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈၵူႈလွင်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ပေႃႈႁဝ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၵၼ်လဝ်ႈၵေႃႈ ပေႃးမဝ်းမႃး ဢမ်ႇႁွၼ်ႇပေႃႉႁႅမ် လုၵ်ႈမေးသေပွၵ်ႈ။

လိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇ၊ ၵႂၢမ်း၊ ဝွၵ်း

ၸိုဝ်ႈပပ်ႉ- လိၵ်ႈလင်ႇၵႃႇ၊ ၵႂၢမ်း၊ ဝွၵ်း
ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ
ၸဝ်ႈၼၼ်ႇတိယ (ပၢင်လူင်) တႅမ်ႈ
ၶူးလၢႆးတႅမ်ႈ−ႁေႃး
ၽိုၼ်ဢိင်- ၶမ်းၵူႇ

သူပ်းယွၵ်း (Roze)

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်

ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇ 8 လၢၼ်ႉပၢႆ၊ မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်း မွၵ်ႈ 10 ပၢႆ၊ 1. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး - ႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ မီးမွၵ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 68% ပုၼ်ႈ။ ယူႇၵႂႃႇၵူႈတီႈသေ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃး၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ လဵင်ႉသတ်း။ 

ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆး လႄႈ တီႈၵိူဝ်းယမ်

ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၽႃသႃတႆး ပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၽႃသႃၵၢင် (ယၢမ်းလဵဝ် ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၽႃႇၶိုင်ႈတိူဝ်းၼမ်မႃး) သေ တီႈၼႂ်းၵူၼ်းၶိူဝ်း ၽႂ်ၶိူဝ်းမၼ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽႃသႃၵႂၢမ်းၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ မေႃလၢတ်ႈၽႃသႃၵႂၢမ်းတႆး ယူႇၽွင်ႈ။

ၽဵင်းၵႂၢမ်းဝၢၼ် ပူႇပီး 11-ႁူဝ်

ပိုၼ်းတႆးမိူဝ်ႈၸဝ်ႉ EARLY HISTORY OF THE TAI

ၸႃႇတိတီႈယူႇသဝ်း လႄႈ ပိုၼ်းတႆးမိူဝ်ႈၸဝ်ႉ

တႆးၼႆႉပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၽိဝ်ၼိူဝ်ႉလိူင်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းမွင်ႊၵူဝ်ႊ။ ၼႂ်းပပ်ႉလိၵ်ႈပိုၼ်းၵမ်ႈၼမ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ - ၸႃႇတိတီႈယူႇသဝ်း တႆးၸဵမ်ပိုင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼိူဝ်သၼ် လွႆဢၢၼ်းတႆး ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်ႊလီႊယိူဝ်ႊယၢမ်းလဵဝ်ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၢပ်ႇၼမ်ႉတၢမ်းၶမ်ႈ ယဝ်ႉၸင်ႇၶဝ်ႈၼွၼ်း မီးၽွၼ်းလီတူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ၸွင်ႇၾၢင်ႉမႅၼ်ႈ

ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉၵေႃႈ ႁူႉၵႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼုမ်ႇၼုတ်းၵဵင်ႈသႂ်လီ မိူၼ်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ၊ လွင်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉၼႆႉၵေႃႈ ပႃးၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ၶိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼုမ်ႇၼုတ်းၵဵင်ႈသႂ်လီ ပိူင်ႈၼိုင်ႈ မိူၼ်ၵၼ်လႄႈ ပေႃးၼၼ် ႁဝ်းမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း သင်ဢၢပ်ႇၼမ်ႉတၢမ်းၶမ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇၶဝ်ႈၼွၼ်းၸိုင် မီးလွင်ႈငမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ပၢႆႇယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူင်ႉႁိုဝ်လၢႆလၢႆၽွင်ႈၼႆ။